Tuesday, January 28, 2014

KWENTUHAN # 4 ORIGINAL SIN AT ANG MGA TYANAK


BOK:

Paano magkakaroon ng sanctifying grace na sinasabi mo?

PAUL:

Sa pagtanggap ng sacramento ng binyag, nililinis nito ang original sin natin, at nagiging karapatdapat sa paningin ng Diyos.

BOK:

Ayan na! ayan na! Paano magkakaroon ng original sin eh sanggol pa? May kasalanan  na ba sila? Wala naman sa Biblia yan!

 PAUL:

Alam mo ba kung ano ang original sin?

BOK:

Oo bata pa lang may kasalanan na! Diba ang tawag nyo nga dun batik ng orihinal kasalanan o stain of original… batik! Stain! Bigyan kita ng halimbawa ha… kala mo ikaw lang ang marunong ng analogy

PAUL:

May ganun talaga?

BOK:

Ganun talaga! Halimbawa yung panyong puti, bagong bili dahil hindi pa nagagamit kahit kalian, pero yung panyong puti may mantsa na itim! Paanong mangyayari na may mantsa eh hindi pa nagagamit? Parang sanggol, paanong mangyayari na may mantsa siya ng kasalanan o original sin eh malinis pa siya… di pa makakagawa ng kasalanan. Simpleng logic lang yan eh.

PAUL:

Unang una kasi mali ang pagkakaunawa natin sa original sin, there is something wrong how we picture out original sin. Kaya nga napaka- importante sa isang mananampalatayang Katoliko na alamin nya ang kanyang sariling paniniwala o pananampalataya, otherwise madali tayong malilito o maliligaw.

Ang original sin ay hindi parang isang panyo na may batik ng itim, ito ay ang kawalan ng liwanag dulot ng pagkakasala ng ating mga magulang na si Adan at si Eba, ang tawag natin dito the Fall of Man. Ayon sa kasulatan Roma 5:12;

“Ang kasalana’y pumasok sa sanlibutan sa PAMAMAGITAN NG ISANG TAO, at ang KAMATAYAN sa pamamagitan niya…”

Dito malinaw na ipinahahayag ng kasulatan na sa pamamagitan ng isang tao pumasok ang kasalanan sa sanlibutan, at walang sinabi dito na exempted ang mga sanggol, ang sabi sanlibutan at hindi iilan lamang sa sanlibutan at hindi lamang kasalanan ang pumasok kundi maging ang kamatayan. At ang kasalanang ito at kamatayan ay minana natin sa Jeremias 32:10;

“Ikaw’y nagpapamalas ng kagandahang loob sa llibo-libo ngunit PINARURUSAHAN MO ANG MGA ANAK DAHIL SA MGA KASALANAN NG MGA MAGULANG…”

Kita mo na Bok, maparurusahan daw, dahil ba sa kasalanan nila? Hindi! Kundi dahil sa kasalanan ng mga magulang.

BOK:

Teka! Oo may mga sinasabi ang Biblia tungkol sa original sin, pero diba parang illogical kasi nga bata pa tapos may stain of original sin na?

PAUL:

Kaya nga ang sabi ko diba hindi ito parang mantsa, ito ay kawalan ng liwanag sa ating kaluluwa nang tayo ay ipinanganak. Ito ang kawalan ng sanctifying grace, it is not what with “in” or what is “on” the soul, rather it is the nothingness in the soul. At ito nga ang sanctifying grace.

BOK:

Ano ba yang sanctifying grace na yan?

PAUL:

Ito nga ang nawala nang magkasala ang ating mga magulang, ito ay ang pananahan ng Diyos sa ating kaluluwa at dahil dito ibinibigay sa atin ang karapatan na makita ang Diyos ng harapan sa kabilang buhay. In short maliwanag, di lang basta liwanag kundi sobrang liwanag ng ating kalulawa dahil dumadaloy sa atin ang Dios, at ang masaya dito pag tayo ay namatay na nasa atin ang liwanag na ito may karapatan tayo na makita ang Diyos sa kabilang buhay… sure ball na langit yun.


BOK:

Paano maibabalik ang sanctifying grace na nawala dahil kila Adan at Eba?

PAUL:

Sa pamamagitan ng binyag. Pero tandaan mo ito maari itong mawala kung tayo ay magkakaroon ng kasalanang mortal, ang kasalanang ito ay ang makapaghihiwalay sa atin sa Diyos, sabi ni Jesus sa Juan 15:5;

“Ako ang puno ng ubas, kayo ang mga sanga. Ang nananatili sa akin, at ako sa kanya, ang siyang mamumunga ng sagana; sapagkat wala kayong magagawa kung hiwalay kayo sa akin”

Kaya tayo may kumpisal at iba pang sakramento upang mapanatili ito.

BOK:

Katakot naman…

PAUL:

Para sa akin di dapat tayo matakot pag naririnig natin ito, dapat nga matuwa tayo dahil gumawa ang Diyos ng paraan para maibalik ang karapatang nawala sa atin dahil sa pagkakasala ni Adan at Eba, sa pamamagitan ng kanyang Anak na si Hesus. Diba ang dapat natin tingan ang laki ng love ng Diyos sa atin? He did not leave us alone from darkness, but God gave His son to bring light, to unify us again with God. So lovely indeed… hay!

BOK:

Hay… Eh nga pala paano yung mga sanggol na hindi nabinyagan? Impyerno na sila? Kasi wala silang sanctifying grace? Sila ba yung nagiging tyanak?

PAUL:

Ayan kakapanood mo ng horror movies, tandaan natin malaki ang pag-ibig ng Diyos at kung saan mapupunta ang kaluluwa ng isang batang namatay ng wala pang sakramento ng binyag ay maipapaubaya na lamang natin sa pag-ibig at awa ng Diyos. Ayon sa 1261 ng CCC;

“As regards children who have died without Baptism, the Church can only entrust them to the mercy of God, as she does in her funeral rites for them… Jesus tenderness toward children which caused him to say: “Let the children come to me, do not hinder them” allow us to hope that there is a way of salvation for the children who have died without Baptism. All the more urgent is the Church’s call not to prevent little children coming to Christ through the gift of Holy Baptism.”

Ako malaki ang tiwala ko sa pagmamahal ng Diyos sa pag-ibig nya lalo na sa mga bata kaya hindi hahayaan ng Diyos na mapahamak sila, instead mas gusto pa nga nya na ilapit ito sa kanya at huwag ilayo. However, kaya nga tungkulin ng isang Katoliko at ng Simbahan na ipaabot ang grasyang dala ng sakramento ng Binyag.

So Bok hindi sila TYANAK… sila ay munting nilalang na mahal ng Diyos (period).

BOK:

Ok fine!

PAUL:


(smiled) 


Thursday, January 23, 2014

KWENTUHAN # 3 LIGTAS KA NA BA?



BOK:

Ang importante naman eh hindi kung ano o paano para sa kaligtasan natin, ang importante just have faith and accept Lord Jesus Christ as your Lord and saviour and you will be save. Ikaw ligtas ka na ba?

PAUL:

Huh? Ako?

BOK:

Oo ikaw brother ligtas ka na ba? Kristyano ka na ba? Kahit saan kang pumunta na relihiyon it’s not important, the most important is you should have faith.

PAUL:

Di ako sigurado, makasalanan ako kaya nagsusumikap ako na maging karapatdapat sa Diyos.

BOK:

Hina naman ng faith mo bro! May faith ka ba?

PAUL:

Oo naman…

BOK:

Eh di ligtas ka na!

PAUL:

Ganun? Parang noodles lang instant huh?! Hehe

Sa ating mga Katoliko hindi ganun yun, hindi dahil lang may faith ka na ligtas ka na, turo yan kadalasan ng mga Born Again, at ang instant salvation na doktrina na ito ay sinimulan ni Martin Luther noong panahon ng reformation ng mga protestant noong 15th Century.   

BOK:

Paano ba masisiguro ang kaligtasan?

PAUL:

Ang sigurado kapag napanatili mo ang sanctifying grace hanggang sa iyong kamatayan, ibig sabihin wala kang mortal sin o kung nagkaroon ng kumpisal at perfect na penance para sa iyong mga kasalanan. Maari ding purgtoryo para sa mga hindi ganap na nalinis o impyerno sa mga namatay na wala ang grasya ng Diyos. Pero focus muna tayo sa topic bro, lalo kang malilito. Dun tayo sa faith alone mo o sola fide doctrine.

Hindi ko sinasabi na hindi importante ang pananampalataya… napaka importante nito in fact sa Catechism of the Catholic Church o CCC;

 “Believing in Jesus Christ in the One who sent him for our salvation is necessary for obtaining that salvation. Since without faith it is impossible to please God’ and to attain to the fellowship of his sons, therefore without faith no one has ever justification, nor will anyone obtain eternal life but endures to the end”

Malinaw sa na itinuturo ng simbahan na “without faith it is impossible to please God” at hindi makakamtan ninoman ang buhay na walang hanggan. Pero hindi sinasabi na huminto sa pananampalataya lamang, may kalakip ito na gawa. Ayon sa Biblia sa Santiago 2:26

“Sapagkat kung paanong ang katawan na walang espiritu ay patay, ay gayun din ang PANANAMPALATAYA NA WALANG GAWA AY PATAY”

Malinaw ang sinasabi ng sa Banal na Salita ng Dios na kung FAITH lang ay wala itong kwenta… ito ay patay! Malinaw din ito kay Apostol San Pablo sa kanyang sulat sa mga taga Corinto;

“Kung ako man ay man ay may kakayahang maghayag ng salita ng Diyos at umunawa sa lahat ng hiwaga, kung mayroon man ako ng lahat ng hiwaga, kung mayroon man ako ng lahat ng kaalaman at ng MALAKING PANANAMPALATAYA anupat naglilipat ako ng bundok, ngunit WALA NAMAN AKONG PAG-IBIG, WALA AKONG KABULUHAN” (1 Cor.13:2)

Bok! Bok! Love is an act… Love is useless and untrue when you do not realize it! Ganun din dito faith is nothing when you do not love, therefore yung faith alone ng mga born again ay hindi katanggap tanggap dahil it requires “to love.” So hindi dahil nanampalataya ka na ibig sabihin ligtas ka na, you need to do something… maintain the grace of God, and cultivate it.

Kaya Bok… ligtas ka na ba?

BOK:


Hay… (sigh) 

Friday, January 17, 2014

KWENTUHAN # 2 ANG SIGN OF THE CROSS


BOK:

Bro bakit nga ba kayong mga katoliko may sign of the cross? Eh diba diyan na nga namatay si Jesus tapos proud pa kayo.

PAUL:

Anong mali sa krus? Kung nagsasign of the cross ang mga Katoliko napakababaw naman ata na argument na sabihing “dun na nga namatay si Hesus tapos ipinagmamalaki niyo pa!

BOK:

Oo… ganun na nga, diba ang isinisigaw ng mga tao na gusto papatay si Hesus lalo na ang mga Pariseo a crucify at nagsasign of the cross sila?

PAUL:

Ito yan eh, ano ang mali sa krus ni Hesus? Hindi ba’t ito pa nga ang naging instrumento para sa ating kaligtasan? Ito ang katuparan ng kanyang misyon na tubusin ang sanlibutan sa kasalanan? So bakit ayaw ng mga born again, Iglesya ni Cristo at ibang sekta sa sign of the cross… ano ang sabi sa Biblia sa mga taong ayaw sa Krus, mababasa natin sa 1 Corinto 1:18;

“Sa mga NAPAPAHAMAK, ang aral tungkol sa pagkamatay ni Cristo sa KRUS AY KAHANGALAN; ngunit SA ATIN NA MGA INILILIGTAS, ITO’Y KAPANGYARIHAN NG DIYOS” 

Ang mga taong ayaw sa krus ay yun ang mga napapahamak! Sa mga INILILIGTAS ito pala ay kapangyarihan ng Diyos, kaya nga para sa ating mga Katoliko ito ay kapangyarihan ng Diyos. Kaya hindi ko naman maintindihan sa mga kapatid nating naligaw sa ibang sekta kung bakit ayaw na ayaw nila sa Krus eh sa Biblia mismo sinabi na ito ay kapangyarihan.

At isa pa bro, anong nagsasign of the cross ang mga Pariseo na nagpapatay kay Hesus habang isinisigaw nila na ipako sa krus! Saan mababasa sa Biblia na nagsasign of the cross yung mga nagpapatay kay Hesus?

BOK:

Wala ba?
  
PAUL:

Oo wala… kita mo yung mga gawa-gawang kwento para lang sabihin na mali ang ginagawa ng Katoliko.

BOK:

Eh meron ba namang nakasulat sa Biblia na mag Sign of the Cross?

PAUL:

Ang sign of the cross ng mga Katiliko ay isang ritual gesture na mate-trace back natin na ginagawa na ng mga ninuno nating Kristyano. At hindi naman ito bawal dahil ang Diyos talaga ay gumagamit ng tanda o sign noon pa man, sa Gen. 1:14;

 “At sinabi ng Dios, Magkarooon ng mga tanglaw sa kalawakan ng langit upang mgahiwalay ng araw sa gabi; at magiging pinaka TANDA, at pinaka bahagi ng panahon…”

Gayundin sa Gen. 9:13…

“Ang aking bahaghari ay inilalagay ko sa alapaap, at siyang magiging TANDA ng tipan ko at lupa”

Hay naku Bok at marami pang talata na ang Diyos talaga ay nagbibigay ng tanda, tanong ko lang naman ang Krus ba tanda ng kasamaan?

BOK:

Hindi? Kapangyarihan nga daw siya eh diba sabi mo?

PAUL:

Di ko sinabi yun, sabi yan sa Biblia (1 Cor. 1:18)…

Isa pa bilang isang Kristyano dapat nating ipagmalaki o ipagmapuri kundi ang Krus na talaga namang ginagawa nating mga Katoliko, na kahit nasaan man tayong mga Katoliko sa jeep, sa paglalakad, sa oras ng panganib, bago mag exam, at kung saan saan pa… Sabi nga ni San Pablo sa mga taga Galacia

“Datapuwat malayo nawa sa akin ang PAGMAMAPURI, MALIBAN SA KRUS NG ATING PANGINOONG JESUCRISTO… (Gal. 6:14)

Kaya proud kaming mga Katoliko kahit pa inuusig kami dahil sa Krus ni Hesus, sapagkat may mga taong itinatakwil ang Krus wag lamang silang usigin. Kaya ikaw Bok… ikakahiya mo pa ba ang Krus ni Kristo? 


Tuesday, January 14, 2014

KWENTUHAN # 1 REBULTO, PAGYUKOD AT PAGSAMBA

BOK:

Bakit ang mga Katoliko ay may mga rebulto? Hindi ba’t labag ito sa 10 Commandments? (Exodus 20:4-5)

PAUL:

Ano ba ang meron sa Exodo 20:4-5? Basahin muna natin to’ bago natin sagutin ang ni Kapatid na Bok… nakasulat sa Ex. 20:4 “Huwag kayong magkakaroon ng diyus-diyusan o kaya’y LARAWAN O REBULTO  ng anomang nilalang na nasa himpapawid, nasa lupa o nasa tubig. Huwag kayong yuyukod sa mga diyus-diyusang iyan sapagkat akong si Yaweh ay mapanibughuin. PARURUSAHAN KO ang aayaw sa akin pati ang kanilang mga anak hanggang sa ikaapat na salinlahi.”

Malinaw nga  naman na sinasabi sa 10 Commandments na huwag magkakaroon ng rebulto eh bakit daw po tayong mga Katoliko ay may mga rebulto, at kitang kita ito tuwing papasok ka ng simbahan. Ibig- sabihin tayong mga Katoliko ay lumalabag s autos ng Diyos, at ang sabi ng Diyos “parurusahan ko” ang mga gagawa ng mga rebulto!

BOK:

Kaya nga Bro! Ibig sabihin tayong mga katoliko siguradong impyerno dahil nilabag natin ang 10 Commandments… naku ayaw ko na talaga! Lilipat na ako… mag Born Again na lang ako o kaya Iglesya ni Cristo!

PAUL:

Teka! Teka! May sinabi na ba ako? Ang sinasabi ko ay ang bintang sa ating mga Katoliko, na tayo daw ay lumalabag sa 10 Commandments dahil sa pagkakaroon natin ng mga rebulto! Pero uulitin ko bintang lang yan, mukang medyo di nila naintidihan ang pagkakaroon ng rebulto ng mga Katoliko. Una! Paano kung ang Dios pala mismo ay nagpa- gawa ng rebulto!

BOK:

Meron ba nun sa Biblia?!

PAUL:

Ito bro basahin natin sa Exodo 25: 18,22

“At gagawa ka ng dalawangq querubing ginto na YARI SA PAMUKPOK, iyong gagawin, sa dalawang dulo ng luklukan ng awa”

Malinaw dito na ang Dios ay nag-utos na gumawa ng rebbulto… kasi nga YARI SA PAMUKPOK e di REBULTO yun at yari pa sa GINTO. Sino ang kausap dito ni Yaweh? Si Moses na siya ring kinausap niya nung binigay niya ang 10 Commandments. Ano pa ang sabi ng Diyos kay Moses “At diya’y makikipagkita ako sa iyo…” Kung ikaw si Moses ha Bok ano iisipin mo?

BOK:

Malilito ako! Kasi sabi niya huwag kang gagawa ng REBULTO bakit sa Exodo 25:18, 22 nagpapagawa siya ng REBULTO at yari pa sag into! May contradiction ang Bible? Nalimutan lang ni God na may inutos pala siya kasi busy? Ano!!!

PAUL:

Hindi Garry walang contradiction at lalong hindi mali- mali ang Dios, ito kasi ang pang daraya eh… di ko alam kung sinasadya o talagang nagkakamali lang sila (mga pastor siyempre)… bakit kasi binabasa nila ang pagbabawal na gumawa ng rebulto sa Exodo 20:4-5 pero hindi nila babasahin yung Exodo 25:18-22? Sana naman maging honest sila! Oo nga may mga bawal gawan ng rebulto pero meron din namang pwede! Kasi kung absolute Bok ang pagbabawal pag- gawa ng rebulto eh di sana bawal ang rebulto ni Rizal sa Luneta? Ni Bonifacio sa Divisoria! Kung bawal yun di gibain nila! Kaso malinaw ang Biblia may bawal gawan ng rebulto meron din namang pwede!

BOK:

Eh ano ang bawal gawan ng rebulto?

PAUL:

Eh di rebulto ng mga diyus-diyusan… malinaw ang sabi eh Huwag kayong magkakaroon ng DIYUS-DIYUSAN o kaya’y larawan o rebulto…” Oh hind ba malinaw! Ang ipinagbabawal ay rebulto ng diyus-diyusan, yung mga rebultong ginagawang diyos… yun ang bawal!

Sino-sino ba ang mga diyus-diyusan ayon sa Biblia?

BOK:

Sino?!

PAUL:

Madami! Sa 1 Hari 11:5-7 “Sapagkat si Salomon ay sumunod kay ASTAROTH, DIOSA ng mga Sidonio, at kay MILCOM na karumaldumal ng mga Ammonita… Nang magkagayo’y ipinagtayo ng Salomon ng mataas na dako si CHEMOS na karumaldumal  ng Moab… at si MOLOCH na kasuklamsuklam…” Si Astaroth, Milcom, Chemos at Moloch at marami pang iba ay ang mga diyus-dyusan na nabanggit sa Biblia. Ngayon ang tanong ko sayo Bok, yung mga nabanggit ko ban a Biblia pwede gawan ng rebulto?

BOK:

Hindi siyempre diyus-diyusan yang mga yan eh!

PAUL:

Eh si Santa Maria, San Pedro, San Pedro Calungsod, San Lurenzo Ruiz, San Jose at iba pang mga santo diyus- diyusan ba sila?

BOK:

Uhmm… hindi.

PAUL:

Talagang hindi dahil bayani sila ng kabanalan… ehemplo na ang Diyos ay naghahari sa puso at buhay natin… so pwede sila gawan ng rebulto?

BOK:

Uhmm… Oo na!

PAUL:

Hehehe kaya Bok hindi masama ang magkaroon ng rebulto… lalo na sa loob ng simbahan ang ipinagbabawal ay rebulto ng diyus-diyusan, at wala kang makikitang rebulto ni Moloch, Astaroth o ni Milcom sa loob ng simbahan natin. J

BOK:

Pero teka! Teka! Hindi nga sila diyus-diyusan… pero bakit nyo niyuyukuran? Bakit niyo pinupunasan pa ng panyo, hinahalikan at pinoprosisyon nyo pa! Ibig sabihin pinaglilingkuran nyo… sinasamba nyo! Diba nasusulat sa Awit 95:6

“Oh magsiparito kayo, tayo’y MAGSISAMBA AT MAGSIYUKOD: tayo’y MAGSILUHOD sa harap ng Panginoon na May-lalang sa atin.”

Oh diba! Pag yumuyukod at lumuluhod sa harap ibig sabihin sinasamba niyo!





PAUL:

Hay ikaw talaga brader oh! Pag lumuhod ba ibig sabihin sumasamba? Pagluhod ba is equivalent to pagsamba? Di ata logical yun… hindi dahil lumuluhod o yumuyuko ibig sabihin sumasamba. Paano ang mga hapon? Diba pag may nakakasalubong silang matanda o nakatataas yuyukod sila at sasabihin HAYK! Pag mag-aalok ka ng kasal luluhod ka, ibig sabihin sinasamba mo yung babae? Di naman ata!

BOK:

(Silence…)

PAUL:

Unang- una kung ang pagsamba sayo ay pagluhod napakababaw naman ata ng definition mo ng pagsamba, paano naman yung walang kakayahang lumuhod o yumukod. Ang batayan ng Diyos ay hindi sa panlabas tulad ng pagluhod, o hindi pagluhod, o anopaman ang batayan niya ay ang puso… kung ito ba ay totoong sumasamba. Sa 1 Samuel 16:7…

 “…Ang batayan ko ay di tulad ng batayan ng tao. PANLABAS na anyo ang tinitingnan ng tao ngunit PUSO ANG TINITINGNAN KO”

Paano ka naman makakasigurado Bok o sinomang Pastor o Ministro na pag-lumuhod ang isang Katoliko yung rebulto ang sinasamba niya? Alam mo ba ang nilalaman ng puso niya? Unfair naman ata na pagbintangan ang Katoliko na sumasamba sa rebulto pag pinuprosisyon, niyuyukuran o hinahalikan ang banal na imahe, nalalaman ba nila ang nilalaman ng puso ng taong ito?

BOK:

Galit ka na?

PAUL:

Hindi nagpapaliwanag lang! Hehe pero tignan mo ito Bok come to think about this kung ang pagluhod ay pagsamba bakit may mga taong hinirang ng Dios na yumukod o lumuhod hindi sa harap ng Diyos… pero di naman nagalit ang Diyos sa kanila. Si Abraham mismo ay lumuhod pero di naman sumasamba basahin natin sa Genesis 18:2 “Walang anu-ano’y may nakita siyang tatlong lalaking nakatayo. Patakbo siyang sumalubong, YUMUKOD ng halos sayad sa lupa ang mukha.” Maging si Nathan na propeta ng Diyos ay yumukod pero di naman sumasamba sa 1 Hari 1:23 “…Lumapit ang propeta, NAGPATIRAPA sa harap ng hari.” Kung talagang ang pagyukod ay pagsamba, ibig sabihin mali ang mga pagyukod na ginawa ng mga tao ng Diyos? Nangangahulugan na hindi dahil lumuhod sumasamba.

Alam mo Bok wala namang turo ang Katoliko na sumamba sa Rebulto, wala kang mababasa sa Catechsim of the Catholic Church (CCC) na kung saan nasusulat ang mga opisyal na diktrina ng Katoliko na inuutusan ang mga Katoliko na sumamamba sa rebulto. Sa tagal ng panahon ko na pagsisimba wala akong narininig na pari na inutusan ang mga nagsimba na umuwi at sumamba sa rebulto. Ang pagyukod ng mga Katoliko sa rebulto ay isang pag-galang… uulitin ko pag- GALANG at hindi pag samba, magkaiba yun! Sa CCC ito ang nakasulat at opisyal na katuruan ng Katoliko;

“The Christian veneration of images is not contrary to the First Commandment which proscribes idols. Indeed “the honor rendered to an image passes to its prototype” and “whoever venerates an image venerates the person portrayed in it.” The HONOR PAID TO SACRED IMAGES IS A RESPECTFUL VENERATION,” NOT the adoration due to God alone.”

Malinaw Bok… hindi katuruan ng Simbahang Katoliko na sumamba sa rebulto, sa halip ito ay pagbibigay GALANG lamang. Kung paanong ginagalang natin ang rebulto ni Rizal sa Luneta na inaalayan ng bulalak tuwing Rizal’s Day… hindi ba’t lalo mas higit ang ating pag galang sa mga taong nagpakita ng kabanalan at lubos na pagmamahal sa Diyos. J

BOK:


J